Đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng, kế thừa các bài thuốc hay, những phương thuốc quý
Thời gian qua, tỉnh Bắc Kạn đã quan tâm đầu tư nhằm xây dựng và phát triển nền đông y, Hội Đông y các cấp. Với đặc điểm địa hình, thổ nhưỡng, khí hậu đặc trưng nên Bắc Kạn có thảm thực vật tự nhiên phong phú, đa dạng, trong đó có nhiều loài dược liệu quý với hơn 1.000 loài cây thuốc, nhiều loài có giá trị kinh tế và giá trị bảo tồn cao như cây bình vôi, hà thủ ô, ba kích, cát sâm…
Để phát triển công tác đông y, những năm qua, Hội Đông y tỉnh Bắc Kạn đã đẩy mạnh tuyên truyền quan điểm chỉ đạo, mục tiêu và nhiệm vụ, giải pháp phát triển nền đông y Việt Nam.
Vườn thuốc nam được xây dựng tại các trạm y tế xã trên địa bàn huyện Ba Bể, Bắc Kạn
Áp dụng các phương pháp điều trị bệnh bằng y dược cổ truyền; tổ chức các hoạt động vinh danh thầy thuốc y dược cổ truyền; phổ biến kiến thức, lợi ích của y dược cổ truyền trong phòng bệnh, chữa bệnh và nâng cao sức khỏe, những bài thuốc hay, cây thuốc quý...
Hình thức tuyên truyền phong phú, đa dạng, phù hợp với từng đối tượng, địa bàn. Nhờ đó, nhận thức của các cấp ủy, chính quyền, cán bộ, đảng viên và nhân dân về vị trí, vai trò của đông y được nâng lên. Người dân đã chú trọng đến việc chăm sóc sức khỏe bằng các phương pháp y học cổ truyền như châm cứu, xoa bóp, giác hơi…
Các cấp Hội Đông y trong tỉnh Bắc Kạn luôn quan tâm tổ chức tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho hội viên; đồng thời tổ chức và tham gia các hội thảo khoa học về nghiên cứu, ứng dụng, kế thừa các bài thuốc hay, những phương thuốc quý trong khám, chữa bệnh.
Vận động cán bộ, hội viên tích cực sưu tầm, viết những bài thuốc hay, cây thuốc quý chữa bệnh có hiệu quả. Hội Đông y tỉnh Bắc Kạn đã biên tập, xuất bản 200 cuốn sách "Những bài thuốc hay, những cây thuốc quý của đồng bào các dân tộc tỉnh Bắc Kạn".
Tập trung phát triển cây dược liệu
Thực hiện việc xây dựng, phát triển nền đông y và Hội Đông y các cấp, UBND tỉnh Bắc Kạn đã ban hành các quyết định phê duyệt 5 đề án, dự án về phát triển cây dược liệu trên địa bàn tỉnh.
Theo đó, đến nay, Sở Khoa học và Công nghệ phối hợp với các cơ quan, đơn vị, địa phương liên quan đã triển khai thực hiện 9 đề tài, dự án nghiên cứu phát triển trồng dược liệu trên địa bàn tỉnh. Trong đó, có 5 đề tài, dự án đã được nghiệm thu, 3 dự án đang triển khai thực hiện.
Nhiều loài cây dược liệu như giảo cổ lam, cà gai leo, trà hoa vàng thuộc các đề tài, dự án đã được nghiệm thu nay được chế biến thành sản phẩm như trà túi lọc loại thường, túi lọc loại cao cấp, trà hút chân không, cao dược liệu… mang lại giá trị kinh tế cao, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân. Hiện các cây dược liệu này đã được nhân rộng trên địa bàn huyện Chợ Đồn, Na Rì, Chợ Mới, Ba Bể, Pác Nặm.
Vườn cây dược liệu của Hợp tác xã Văn Lang HT thuộc huyện Na Rì, Bắc Kạn
Để phát triển dược liệu phục vụ công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân, tỉnh Bắc Kạn đã tập trung đầu tư, nâng cao năng lực cạnh tranh trong lĩnh vực phát triển dược liệu, xây dựng mô hình phát triển dược liệu phù hợp với lợi thế, điều kiện thực tiễn của địa phương, ưu tiên dành quỹ đất, bố trí giao đất, giao rừng cho các dự án phát triển dược liệu.
Tổng diện tích các cây dược liệu trồng trên địa bàn tỉnh là 7.363,54 ha, trong đó, cây quế 3.536,50 ha, hồi 3.564,73 ha, nghệ 150,66 ha, thạch đen 62,80 ha, cà gai leo 11,60 ha, hà thủ ô đỏ 9,50 ha, khôi nhung 8,18 ha, sả chanh 4,57 ha, xạ đen 3,00 ha, trà hoa vàng 3,5 ha…
Nhờ được quan tâm đầu tư về nhiều mặt, chất lượng khám và điều trị bệnh bằng các phương pháp y học cổ truyền nhìn chung cơ bản đáp ứng được nhu cầu của nhân dân. Các phương pháp khám, chữa bệnh được áp dụng khá phong phú như bắt mạch kê đơn, bốc thuốc bắc, bốc thuốc nam chữa bệnh theo gia truyền hoặc kinh nghiệm; châm cứu, điện châm, thủy châm, giác hơi, day, bấm huyệt, dùng máy xoa bóp chữa bệnh.
Phạm vi chứng bệnh điều trị được mở rộng bao gồm nội khoa, ngoại khoa, nhi khoa, sản phụ khoa, tai - mũi - họng, nha khoa, nhãn khoa, da liễu, thần kinh, dị ứng... Đặc biệt, có nhiều phương thuốc chữa bệnh độc đáo, hiệu quả được nhân dân tin tưởng như: bài thuốc bó nắn gãy xương, chữa rắn cắn, chữa đau răng, phù...
Để tiếp tục phát huy vai trò của đông y trong công tác bảo vệ và chăm sóc sức khỏe nhân dân, thời gian tới, tỉnh tiếp tục kiện toàn hệ thống quản lý nhà nước về y học cổ truyền và hệ thống quản lý khám, chữa bệnh y học cổ truyền từ tỉnh đến cơ sở.
Tăng cường đào tạo cán bộ y tế về y học cổ truyền, nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh y học cổ truyền trong các cơ sở y tế công lập theo hướng kết hợp y học hiện đại; đẩy mạnh nghiên cứu khoa học và ứng dụng các kỹ thuật mới về y dược cổ truyền.
Tăng cường khám, chữa bệnh kết hợp y học cổ truyền tại tuyến y tế cơ sở. Huy động và sử dụng có hiệu quả các nguồn vốn từ ngân sách nhà nước đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị chuyên môn y học cổ truyền cho các cơ sở y tế nhằm mở rộng và nâng cao số lượng, chất lượng các dịch vụ kỹ thuật y học cổ truyền.
Quy hoạch vùng bảo tồn gene dược liệu, vùng trồng dược liệu tập trung phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu, thuận lợi trong việc chăm sóc, bảo tồn và sử dụng. Quan tâm, tạo điều kiện để Hội Đông y các cấp trong tỉnh Bắc Kạn hoạt động đạt hiệu quả…
